ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ

1. Βασική ορολογία
ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ: Μηχανήματα και άνθρωποι που χειρίζονται τα μηχανήματα για την παραγωγή προγραμμάτων.
ΒΑΣΙΚΟ ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ περιλαμβάνει έναν εικονολήπτη και έναν ηχολήπτη )όχι απαραίτητα που μετατρέπουν εικόνες και ήχους σε ηλεκτρικά σήματα και έναν τηλεοπτικό δέκτη που ξαναμετατρέπει τα σήματα σε εικόνες και ήχους. Μετατρέπει μια ενεργειακή κατάσταση (μηχανική ενέργεια, εικόνες, ήχους) σε ηλεκτρική ενέργεια.
ΑΝΕΠΤΥΓΜΕΝΟ ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ χρειάζεται επαγγελματικό εξοπλισμό, ο οποίος στην πλέον απλή του μορφή περιλαμβάνει:
•Έναν ή περισσότερους εικονολήπτες
•Μονάδα ή μονάδες ελέγχου του εικονολήπτη
•Τερματική οθόνη
•Μίκτη
•Τερματική οθόνη αναμετάδοσης
•Ένα ή περισσότερα μαγνητοσκόπια εγγραφής
•Γραμμή εξόδου για τη μεταφορά του οπτικού σήματος (video) στο μαγνητοσκόπιο ή στον πομπό
•Επίσης μαγνητοσκόπια αναπαραγωγής, ψηφιακή γεννήτρια τίτλων γραφημάτων και ένα σύστημα σύνθεσης
Το τμήμα ήχου του ανεπτυγμένου συστήματος περιλαμβάνει:
•Ένα ή περισσότερα μικρόφωνα
•Κονσόλα ήχου
•Μεγάφωνο
•Γραμμή εξόδου που μεταφέρει το ηχητικό σήμα στο μαγνητοσκόπιο εγγραφής ή στο μέσο αναμετάδοσης
Έχοντας στο μυαλό μας το ανεπτυγμένο τηλεοπτικό σύστημα μπορούμε να ορίσουμε τα βασικά στοιχεία της παραγωγής:
•Εικονολήπτης
•Φωτισμός
•Ήχος
•Ταινία εγγραφής
•Μίξη και σύνθεση
•Ειδικά εφέ
2. Εικονολήπτης ή κάμερα
Αποτελείται από τρία μέρη: φακό, σώμα και σκόπευτρο (viewfinder)
Φακός: Κάθε κάμερα διαθέτει μεγεθυντικό φακό (zoom) ο οποίος επιτρέπει στον χρήστη να περάσει από ένα γενικό πλάνο σε κάποιο άλλο κοντινό, του ίδιου αντικειμένου χωρίς να μετακινήσει την κάμερα ή το αντικείμενο που μαγνητοσκοπεί.
Σώμα μηχανής: Η βασική του λειτουργία είναι η μετατροπή της οπτικής εικόνας, όπως αυτή καταγράφεται από το φακό, σε ηλεκτρικό σήμα, το οποίο ονομάζεται οπτικό σήμα.
Σκόπευτρο: Μικρή τηλεοπτική οθόνη στηριγμένη στην κάμερα, η οποία επιτρέπει στον χειριστή της κάμερας να βλέπει τι καταγράφει.
Πρόσθετος εξοπλισμός: Μαγνητοσκόπιο εγγραφής, μικρόφωνο, τρίποδο για σταθερή εικόνα και ξεκούραση και φωτισμό
3. Φωτισμός: Το φως έχει τρεις βασικούς σκοπούς:
1. Να παρέχει στην κάμερα επαρκή φωτισμό το αντικειμένου, ώστε να παράγονται τεχνικά αποδεκτές εικόνες.
2. Να παρέχει πληροφορίες. Ποια είναι η μορφή των αντικειμένων που βλέπουμε στην οθόνη, ποια είναι η σχέση τους με το χώρο και πότε το γεγονός λαμβάνει χώρα σε σχέση με την ώρα της ημέρας ή την εποχή.
3. Να δημιουργήσει τη γενική ατμόσφαιρα του γεγονότος.
Είδη φωτισμού: Στην τηλεόραση ως επί το πλείστον χρησιμοποιούνται δύο βασικοί τύποι φωτισμού. Κατευθυντικός και διάχυτος.
Ο Κατευθυντικός φωτισμός έχει δέσμη και δημιουργεί σκληρές σκιές. Η δέσμη φωτός μπορεί να κατευθυνθεί ώστε να φωτίσει μια συγκεκριμένη περιοχή.
Ο διάχυτος φωτισμός έχει πλατιά, απροσδιόριστη δέσμη, φωτίζει μεγάλη περιοχή και παράγει απαλές σκιές.
Και τα φωτιστικά σώματα είναι δύο ειδών τα κατευθυντικά ή δέσμης (spotlights) και διαχυτικά (floodlights).
Η τεχνική του φωτισμού βασίζεται στην εξής απλή αρχή: Χρησιμοποιούμε κάποια σώματα (συνήθως κατευθυντικά) για να φωτίσουμε ορισμένες περιοχές και κάποια άλλα (συνήθως διαχυτικά) για να ελέγξουμε τις σκιές και να ανεβάσουμε τον γενικό φωτισμό της σκηνής σε ανεκτά επίπεδα.
Γενικά ο τηλεοπτικός φωτισμός έχει μικρότερη φωτεινή αντίθεση (contrast) μεταξύ φωτεινών περιοχών απ΄ ότι έχει ο κινηματογραφικός ή θεατρικός φωτισμός.
4. ΗΧΟΣ
Τηλεοπτικά ο ήχος όχι μόνο δίνει ακριβείς πληροφορίες αλλά συμβάλλει στο ύφος και την ατμόσφαιρα μιας είδησης, μιας σκηνής.
Τα διάφορα ηχητικά στοιχεία μιας τηλεοπτικής παραγωγής είναι τα μικρόφωνα, οι συσκευές εγγραφής και αναπαραγωγής ήχου και οι συσκευές ελέγχου του ήχου και τα ηχητικά εφέ.
Μικρόφωνα μετατρέπουν τα ηχητικά κύματα σε ηλεκτρική ενέργεια, η οποία ενισχύεται και στέλνεται σε ηχείο που την μετατρέπει πάλι σε ήχο.
Συστήματα εγγραφής και αναπαραγωγής ήχου Στις ζωντανές μεταδόσεις ο ήχος και η εικόνα παράγονται ταυτόχρονα. Στις παραγωγές υπάρχει δυνατότητα παρέμβασης (μουσική, σειρήνα κλπ).
Ρύθμιση ήχου Η κονσόλα ήχου χρησιμοποιείται για να ελέγξουμε τους ήχους ενός προγράμματος.
Δυνατότητες κονσόλας ήχου:
•Επιλογή συγκεκριμένου μικροφώνου για την μεταφορά του ηχητικού σήματος
•Ενίσχυση του ασθενούς σήματος του μικροφώνου ή άλλης πηγής για περαιτέρω επεξεργασία
•Έλεγχος την έντασης και της ποιότητας του ήχου
•Ανάμιξη δύο ή περισσοτέρων πηγών ήχου
5. Εγγραφή σε κασέτα
1. Εγγραφή ολόκληρου προγράμματος για άμεση αναπαραγωγή ή έπειτα από κάποιο χρονικό διάστημα.
2. Σύνθεση τμήματος του προγράμματος (μοντάζ) από «κομμάτια» που είχαν γυριστεί σε διαφορετικό χρόνο ή και τόπο.
3. Αντιγραφή προγραμμάτων.
4. Δημιουργία αρχείου.
Μαγνητοσκόπια εγγραφής όλα λειτουργούν με την ίδια αρχή. Καταγράφουν τα οπτικά και τα ηχητικά σήματα σε μια μαγνητοταινία. Άλλη στιγμή μετασχηματίζονται σε εικόνες και ήχο από τον τηλεοπτικό δέκτη.
5α. Μείκτης εικόνας επιτρέπει την άμεση σύνθεση και τη δημιουργία ειδικών εφέ. Ο κάθε μείκτης ανεξάρτητα από την πολυπλοκότητά του μπορεί αν εκτελέσει τρεις βασικές λειτουργίες:
1. Να επιλέξει από τις διάφορες εισόδους μια συγκεκριμένη πηγή οπτικού σήματος
2. Να κανονίσει τις βασικές μεταβάσεις μεταξύ δύο πηγών
3. Να δημιουργήσει ειδικά εφέ όπως το κόψιμο τα οθόνης στα δύο (παράθυρα κλπ).
6. Προσωπικό παραγωγής και οι δραστηριότητές του.
Η τηλεοπτική παραγωγή είναι δουλειά ομαδική. Θα δούμε λοιπόν ποιοι άνθρωποι δουλεύουν στην ομάδα, που αναπτύσσεται η δράση τους και ποιες είναι οι αρμοδιότητες καθ΄ ενός από αυτούς. Θα δούμε, επίσης, ποια είναι τα απαραίτητα άτομα και τα βασικά τμήματα μιας αίθουσας παραγωγής.
7. Βασικοί όροι
Αίθουσα ελέγχου (control room): Δωμάτιο που έχει πλήρη οπτική επαφή με την αίθουσα γυρισμάτων (στούντιο) -συνήθως βρίσκεται κοντά σε αυτή- και στην οποία ο τεχνικός διευθυντής, ο μηχανικός ήχου, ο τεχνικός φωτισμού. Όλοι συμβάλλουν στην υλοποίηση της παραγωγής μαζί με τον σκηνοθέτη.
Οι σκηνοθέτες παραγωγοί και οι βοηθοί τους παίρνουν τις αποφάσεις κατά τη διάρκεια της παραγωγής ή ενός «ζωντανού» προγράμματος.
Αίθουσα γυρισμάτων (στούντιο) το κέντρο όπου γίνεται μια τηλεοπτική παραγωγή.
Αίθουσα κεντρικού ελέγχου (master control) Είναι το νευραλγικό κέντρο του τεχνικού εξοπλισμού ενός τηλεοπτικού σταθμού στο οποίο εισέρχονται όλα τα προγράμματα προς αποθήκευση (αρχειοθέτηση) ή άμεση εμπομπή.
Ενδοσυνεννόηση (intercom): Το σύστημα επικοινωνίας, το οποίο συνήθως έχει ακουστικά και μικρόφωνο εξασφαλίζοντας την ενσύρματη ή ασύρματη επικοινωνία μεταξύ των παραγόντων της τηλεοπτικής παραγωγής.
Τερματική οθόνη παρακολούθησης (line monitor): Ονομάζεται και κύρια τερματική οθόνη (master monitor) και δείχνει μόνο τις εικόνες που βγαίνουν στον αέρα ή γράφονται στο μαγνητοσκόπιο.
Γραμμή εξόδου (line out): Η γραμμή που μεταφέρει το τελικό σήμα ήχου και εικόνας
Ημερολόγιο προγραμματισμού εργασιών: Το κύριο λειτουργικό στοιχείο της επιχείρησης. Εκδίδεται κάθε μέρα και περιλαμβάνει βασικές πληροφορίες που αφορούν στην ημερήσια προγραμματισμένη εργασία της παραγωγής.
Μεγάφωνο προγράμματος: Βρίσκεται στην αίθουσα ελέγχου και από αυτό εκπέμπεται το ηχητικό μέρος του προγράμματος. Η έντασή του μπορεί να αυξομειώνεται -όπως άλλωστε σε όλα τα μεγάφωνα- χωρίς όμως να επηρεάσει την πραγματική γραμμή του, που δεν είναι άλλη από την έξοδο για την τροφοδοσία του τηλεοπτικού πομπού.
8. Ανθρώπινο δυναμικό
Τεχνικό προσωπικό (μηχανικοί) ασχολούνται με την χρήση του εξοπλισμού της παραγωγής. Βρίσκονται πίσω από την κάμερα.
Άτομα της παραγωγής (μη τεχνικοί) ασχολούνται κυρίως με την παραγωγή από την αρχική ιδέα, μέχρι την τελική εικόνα στην οθόνη.
Προσωπικό παραγωγής ειδήσεων εκείνοι που καλύπτουν τα γεγονότα που συνθέτουν το δελτίο ειδήσεων ή που περιλαμβάνονται (πχ ως ρεπορτάζ) σε ενημερωτικές εκπομπές.
Διευθυντής ειδήσεων, Διευθυντής σύνταξης, Διευθυντής παραγωγής, Αρχισυντάκτης δελτίου, Αρχισυντάκτης ρεπορτάζ, Συντονιστής εικονοληπτών και λοιπού τεχνικού προσωπικού, Παρουσιαστής, Ρεπόρτερ, Ανταποκριτές εσωτερικού – εξωτερικού, Παρουσιαστής αθλητικών ειδήσεων, Διορθωτής, Δακτυλογράφοι, Γραμματεία γραφείου ρεπορτάζ, Σχολιαστής Μετεωρολόγος
9. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ:
•Τηλεοπτικές μεταδόσεις μπορεί να γίνουν από παντού, αλλά οι αίθουσες γυρισμάτων παρέχουν τον απαραίτητο έλεγχο για μια παραγωγή.
•Η αίθουσα γυρισμάτων έχει 3 βασικά κέντρα, για να ολοκληρωθεί μια παραγωγή: το πλατό, την αίθουσα ελέγχου και την αίθουσα κεντρικού ελέγχου και τους βοηθητικούς χώρους.
•Σημαντικές κατασκευαστικές λεπτομέρειες για τη γεωμετρία τςη αίθουσας γυρισμάτων είναι το ομαλό επίπεδο οριζόντιο πάτωμα, αρκετά ψηλή οροφή (4-10 μέτρα), ακουστικές επενδύσεις και κλιματισμός, μεγάλες ηχομονωτικές πόρτες.
•Οι κύριες εγκαταστάσεις περιλαμβάνουν το σύστημα ενδοεπικοινωνίας, πολλά συστήματα παρακολούθησης εικόνας και ήχου, ποικιλία παροχών και πίνακα φωτισμού.
•Οι αίθουσες ελέγχου περιλαμβάνουν 1)τον έλεγχο προγράμματος με πολλές τερματικές οθόνες, ρολόγια, χρονόμετρα 2)το σύστημα διακοπτών εικόνας 3)τη ρύθμιση ήχου, με την κονσόλα του, μηχανές με προεγγραμμένες κασέτες, γραμμόφωνα, μαγνητόφωνα μαγνητοταινίας, μικρόφωνα και εφέ 4) ο πίνακας ελέγχου φωτισμού για τη ρύθμιση των φωτιστικών της αίθουσας γυρισμάτων.
•Ο κεντρικός έλεγχος είναι το κεντρικό νευρικό σύστημα στα τηλεοπτικά στάδια. Περιλαμβάνει τις εξής δραστηριότητες: είσοδος διαφόρων προγραμμάτων, αποθήκευση – αρχειοθέτηση, ανάκληση προγραμμάτων και έλεγχο της τεχνικής ποιότητας όλων των προγραμμάτων του τηλεοπτικού σταθμού.